In het cultuurrijke en historische Belgrado schuilt een club die misschien wel roemruchter is dan de stad zelf: Rode Ster Belgrado. De thuishaven, het Rajko Mitićstadion, heeft een befaamde reputatie als het meest intimiderende stadion om te spelen. Vuurwerk, rode fakkels en luid gezang zullen al je zintuigen aanwakkeren.
Het leven in een van de armere landen in Europa is niet gemakkelijk. Voetbal is de enige uitlaatklep die de Serviërs kennen. Negentig minuten lang kunnen ze luidkeels schreeuwen en het harde leven voor eventjes vergeten. Voetbal zit in het bloed en is onderdeel van het DNA. Dit geldt met name voor Belgrado, een stad die zijn identiteit ontleend aan de twee grootste voetbalclubs: Rode Ster Belgrado en FK Partizan. Ze domineren het straatbeeld in graffiti. Op iedere straat zal je de woorden ‘Grobari’ (de toonaangevende supportersgroep van Partizan) en ‘Delije’ (de overkoepelende naam van de befaamde ultra’s van Red Star) op de muren vinden.
Alleen al de naam ‘Rode Ster’ of ‘Delije’ - vrij vertaald ‘Helden’ – doet menig voetbalsupporter trillen van angst. Het is een club die bekender is om de reputatie van de ultra’s buiten het veld en in het stadion, dan de grote successen die ze hebben beleefd. Met een Europacup I-titel uit 1991 en 65 nationale bekers, waaronder 34 landstitels, in de prijzenkast is het een van de meest succesvolste clubs uit de Balkan. Desondanks kennen we Rode Ster vooral vanwege de intimiderende atmosfeer en de geweldsincidenten.
Maar dit geeft soms een slecht beeld van de club. Want Rode Ster heeft ook fantastische supporters die niks hebben met het geweld dat af en toe wordt veroorzaakt door een kleine groep ultra’s. Iedere fan zingt negentig minuten lang luidkeels mee. De tribunes staan vol kleur en tifo’s. Overal branden rode fakkels en wordt vuurwerk afgestoken, vooral tijdens de grote wedstrijden, zoals de derby tegen aartsrivaal Partizan.
Rode Ster werd geboren uit het as van de Tweede Wereldoorlog die alle Servische voetbalclubs had vernietigd en afgeschaft. Ondanks de communistische referenties in de naam en het logo (de rode ster) en de nauwe banden met de geheime dienst van het communistische Joegoslavië, werd de club al snel het symbool voor het Servische nationalisme. Rode Ster creëerde steeds meer afstand van de originele connectie met de Partizanen (het Joegoslavische leger) en de communistische politieke partij van Joegoslavië. Rode Ster werd hierdoor al snel de populairste club van het land.
Sinds 1963 speelt Rode Ster in het Rajko Mitićstadion, ook wel bekend als het Stadion Crvena Zvezda (Rode Ster). In de beginjaren had de arena een capaciteit van 110.000, waardoor het de bijnaam ‘Marakana’ kreeg, vernoemd naar het beroemde Maracanã in Brazilië. Sindsdien is de capaciteit, mede door de komst van stoelen op alle vier de tribunes, verkleind tot 53.000. Het stadion is in de grond gebouwd en oogt van buiten een stuk kleiner dan dat het daadwerkelijk is. Vanaf de hoogste stoelen op de hoofdtribune heb je een uitzicht op Belgrado. Van buiten is het niet de meest elegante arena, maar intimiderend dat is het zeker. Overal zie je roest, witte verf die van de muren bladdert en rode graffiti op de witte bakstenen.
Als je de buitenkant al huiveringwekkend vindt, wacht dan maar totdat je de spelerstunnel in loopt tijdens een stadiontour. Er zijn meerdere aspecten die de tunnel uniek maken. Ten eerste bevinden de kleedkamers zich buiten het stadion op zo’n 240 meter afstand. Het duurt daardoor twee minuten om via de ondergrondse tunnel op het veld te geraken.
Daarnaast zit de spelerstunnel vol felrode verf dat oogt als bloed en het plafond, dat maar 15 centimeter dik is, is op sommige stukken zo laag dat de langere spelers voorover moeten bukken. De boomlange Engelse spits Peter Crouch mag van geluk spreken dat hij hier nooit heeft gespeeld. Daarbij maken de ultra’s ook zoveel geluid dat de muren en het plafond beven.
Vervolgens verlaten de spelers van Rode Ster de tunnel via de hoofduitgang. De tegenstanders keren links, lopen twee trappen af en komen langs een rode deur waar de ultra’s met veel agressie op staan te bonken. Pas dan komen ze op het veld na twee ellendige minuten die de thuisploeg meestal al een psychologisch voordeel geven.
Toen Rajko Mitić in 2008 overleed, stond het leven stil in Servië. De aanvaller was een voorbeeld voor iedereen, had enorm veel liefde voor de sport en was een groot leider op en buiten het veld. De zoon van Rode Ster was de allereerste aanvoerder die de club kende. Niet alleen is het stadion van de rood-witten naar hem vernoemd, hij heeft ook een prachtig standbeeld naast de arena.
Een andere zeer opvallende ‘attractie’ is de tank met het embleem van de club buiten het stadion. De fans van Rode Ster noemen zichzelf ook wel het Noordelijke Leger en gebruiken de tank vaak als symbool voor hun support. Niet iedereen in Servië en de omliggende buurlanden is blij met het ‘monument’. Sommigen zien het als een referentie naar de Joegoslavische oorlogen uit de jaren ’90. Het feit dat Rode Ster nationalistisch is, helpt hier zeker niet bij.
Wil je groundhoppen in Belgrado? Dan zijn er meer stadions dan die van Partizan en Rode Ster alleen. Dicht bij het centrum vind je het Omladinski Stadion van OFK Beograd. Het is een bijzonder groot stadion voor een bescheiden club. De thuishaven van OFK Beograd is grotendeels vervallen: er groeien bomen en mos op de staantribunes en er liggen gebroken stoelen. De arena is daarentegen wel charmant en mooi gelegen tussen de huizen.
In Belgrado zijn er nog veel meer leuke stadions te ontdekken. Hier vind je de online reisgids die SANTOS al eens schreef over de Servische hoofdstad waar nog veel meer voetbalattracties aan bod komen.
Wedstrijdkaartjes kunnen eenvoudig worden aangeschaft via de officiële website van Rode Ster. Het Rajko Mitićstadion is zelden uitverkocht, behalve tijdens de derby tegen Partizan. Als je kaartjes voor de derby wilt, bestel dan op tijd. Voor andere wedstrijden kan je vaak ook nog op de dag van de wedstrijd tickets kopen in het stadion.
Trams 9, 10 en 14 stoppen allen bij de halte Oslobođenja, wat op loopafstand ligt van de thuishaven van Rode Ster. Dit is ook de dichtstbijzijnde tramhalte voor het stadion van Partizan, dat vrijwel naast het Rajko Mitićstadion ligt.
Beelden: Shutterstock
