De linkse club AEK Athene is trots op zijn verleden en dat blijkt uit alles. De nieuwe voetbaltempel, die het Agia Sofiastadion heet, is een prachtig stukje architectuur dat perfect past binnen de oude hoofdstad. Een bijzondere club met enorm gepassioneerde fans.
AEK Athene is één van de grootste en meest succesvolle clubs in Griekenland. De club was opgericht in 1924 door Griekse vluchtelingen uit Constantinopel (het Istanbul van nu) na de Grieks-Turkse Oorlog. AEK werd een sportclub voor de vluchtelingen die hun nieuwe thuis hadden gevonden in Athene.
AEK is van origine een linkse club en Original 21, de hardcore fanclub van AEK, heeft nauwe banden met de linkse fanclubs van Olympique Marseille, Livorno en Sankt Pauli. De fans van AEK wonen vooral in Nea Filadelfia, maar ook in andere wijken van Athene is de club populair. Ook in Cyprus is de club enorm populair.
Net zoals het land, hebben de Griekse voetbalclubs ook vaak economische problemen. Zo besloot AEK in 2013, nadat ze waren gedegradeerd, om de club failliet te verklaren. De club maakte een herstart op het derde niveau in Griekenland. Maar een terugkeer naar het hoogste niveau bleef niet lang uit. Twee jaar later was AEK alweer terug en streed het mee om de belangrijkste bekers.
Het had eigenlijk in 2004 af moeten zijn, maar in 2022 opende dan eindelijk het Agia Sofiastadion, officieel de OPAP Arena. Op dezelfde grond waar de club sinds 1926 al speelde en waar ze in 1930 hun voormalig Nikos Goumas Stadion opende. Helaas was dit stadion dusdanig beschadigd na een aardbeving in 1999, dat het stadion gesloopt moest worden.
Het nieuwe stadion, vernoemd naar de Hagia Sophia in Istanbul als een ode naar de roots van AEK, was het wachten waard. Het Agia Sofiastadion is letterlijk een voetbaltempel door zijn sublieme oude façade die perfect past binnen het straatbeeld van het oude Athene. De ingangen zijn vernoemd naar historische Griekse steden waar de Aziatische minderheden woonden, zoals Smirni, Pergamos en Aivali. Alleen ingang 21 heeft een nummer, als eerbetoon naar de fanclub Original 21.
De OPAP Arena is meer dan alleen een stadion. Je vindt hier een clubmuseum, een museum voor de Griekse vluchtelingen, een kleine kerk, een restaurant met panoramisch uitzicht op het veld, een traditionele koffiebar, een kapperszaak en een schoenenwinkel waar je je schoenen kan laten poetsen. Voor de hoofdingang van het stadion staat ook een prachtig standbeeld van het embleem van de club: een dubbelkoppige adelaar die dient als een verwijzing naar het Byzantijnse Rijk en de Grieks-Orthodoxe Kerk, die hun hoofdkwartier had in de Hagia Sophia.
De binnenkant van het stadion is mooi ingericht in de kleuren van de club. Boven de tribunes hangen vier spandoeken met daarop legendarische spelers van AEK, waaronder de Griekse spits Thomas Mavros.
Er is niemand groter binnen AEK Athene dan Thomas Mavros. Het gezicht van de club leidde het team naar grote successen in de jaren ’70 en ’80. De God, zoals hij ook wel werd genoemd, staat bekend als één van de beste Griekse voetballers allertijden en scoorde 260 doelpunten in de Griekse competitie. Een record dat nog altijd niet is verbroken.
Voordat AEK Athene op het veld speelde waar het huidige Agia Sofiastadion staat, speelde de club tot 1926 af en toe wel eens op de gronden van de Tempel van de Olympische Zeus. Het was één van de grootste tempels van de oude wereld. Tegenwoordig is het een van de bekendste toeristische trekpleisters van de hoofdstad.
Terwijl het nieuwe stadion werd gebouwd, speelde AEK hun thuiswedstrijden in het saaie Olympisch Stadion Spyridon Louis, waar het Griekse nationale elftal ook speelt. Het is best een mooi stadion met zijn golvende daken, maar het stadion zat wegens zijn capaciteit van 71.030 nooit vol. De arena was het toneel van de Olympische Spelen in 2004 en de Champions League finales van 1983, 1994 en 2007.
AEK heeft niet alleen een voetbalteam, maar ook een zeer populair basketbalteam. Zij spelen in de Olympic Indoor Hall in het Olympische Park van Athene.
Thomas Mavros begon zijn carrière bij Panionios, waar hij op zijn zestiende al zijn debuut maakte in het Nea Smyrni Stadium. Toen Thomas nog maar een klein jongetje was bracht zijn vader Michalis hem elke zondag naar het stadion om Panionios te zien spelen. Op een koude winterse zondag in 1961 had vader Michalis geen zin om naar de wedstrijd te gaan, ten ongenoegen van Thomas die besloot om dan maar alleen te gaan. Takis Papoulidis, verdediger van Panionios, zag de zevenjarige Thomas in zijn eentje buiten de kleedkamers staan. Hij nodigde hem uit om mee te doen met de warming-up. Thomas maakte zo’n grote indruk op Papoulidis, nadat ze de bal 65 keer heen en weer hadden gekopt zonder te laten vallen, dat hij de jonge voetballer aanspoorde om hun mascotte te worden voor iedere thuiswedstrijd.
Het Nea Smyrni Stadion (capaciteit 11.700) bestaat nog steeds en is nog altijd de thuishaven van Panionios, dat tegenwoordig speelt op het derde niveau. Het U-vormige stadion met zijn rode tribunes en atletiekbaan ligt in het zuiden van de stad.
Als je in de buurt ben van het Agia Sofiastadion, kan je ook het Georgias Kamaras Stadion bezoeken. De thuishaven van tweedeklasser Apollon Smyrnis ligt op een kleine twintig minuten lopen van de OPAP Arena. Het stadion dat een capaciteit heeft van 14.200, was tussen 2002 en 2004 ook tijdelijk het thuis van de grote rivaal Olympiakos.
Omdat alleen de kampioen in Griekenland zich kwalificeert voor de voorrondes van de Champions League, bestaat er een enorme rivaliteit tussen de topclubs. Niet alleen is het kampioen worden een vereiste van de fans, ook van het bestuur wegens de financiële voordelen van het miljoenenbal van de UEFA.
AEK heeft grote rivaliteiten met Olympiakos, Panathinaikos en PAOK. Op sportief vlak is de haat naar Olympiakos het grootst, niet ten minste omdat Olympiakos in 2007/08 de titel van AEK had ‘gestolen’ nadat de club in beroep was gegaan tegen het feit dat in hun verloren wedstrijd tegen Apollon, de tegenstander een spits had opgesteld die niet speelgerechtigd was. Olympiakos kreeg gelijk, de drie punten en won hiermee dus ook het kampioenschap in de rechtszaal, tot grote woede van AEK Athene.
Panathinaikos is, in grote tegenstelling tot AEK, van oorsprong de rechtse elite club van Athene, waardoor ook deze wedstrijd een vurige derby is. PAOK vindt, net zoals AEK, zijn oorsprong uit Istanbul en is ook een club van de vluchtelingen. Het zijn vergelijkbare clubs die allebei de dubbelkoppige adelaar in hun embleem hebben. Daarom strijden zij om wie de beste ‘adelaar’ is.
Op Leof. Dekelias 142 in de wijk Nea Filadelfia vind je het prachtige café Nea Vizadini Gonia vol met memorabilia van AEK. De muren hangen vol foto’s, posters, oude shirts en voetbalschoenen. Je waant je als het feite in een museum. Zelfs je hamburger wordt geserveerd met een vlaggetje van de club.
Voetbal in Griekenland wordt met veel passie, haat en liefde beleefd. Helaas zit hier ook een negatief staartje aan, want supportersgeweld is niet ongekend. De competitie is regelmatig al wel eens stilgelegd wegens geweld in en rondom stadions. Uit voorzorg zijn uitsupporters al nooit toegelaten in de stadions van de topclubs PAOK, AEK Athene, Olympiakos en Panathinaikos. De fans van de Atheense clubs stappen uit eigen veiligheid vaak ook niet buiten de wijk van de club. Draag daarom ook absoluut geen voetbalshirtjes op straat in Griekenland.
Om tickets te kopen voor wedstrijden in Griekenland heb je een AMKA nummer nodig, een Griekse BSN. Desondanks is het toch mogelijk om een ticket te bestellen via de website van AEK Athene. Vanaf hier kom je terecht op Ticketmaster, waar je tickets kan bestellen. Onderaan vind je uitleg voor buitenlandse fans.
Sinds de economische crisis raken de Griekse stadions bijna nooit uitverkocht, waardoor je op de wedstrijddag zelf meestal ook nog een ticket kan kopen in het Agia Sofiastadion. Vooral tijdens de kleinere wedstrijden. Hiervoor heb je wel je identiteitskaart of paspoort nodig.
Het Agia Sofiastadion is het makkelijkst te bereiken met de metro. Met metro 1 (de groene lijn) kan je reizen naar station Perissós. Vanaf hier is het nog maar 12 minuten lopen naar het stadion.
Beelden: Shutterstock
