Wenen. Wellicht niet de eerste bestemming waar je aan denkt om een lekker voetbaltripje te maken. Prachtige stad, daar niet van, maar het voelt toch een beetje als een – met alle respect uiteraard – seniorenbestemming. Stad van prachtige paleizen en klassieke muziek, van keizerin Sissi, Beethoven, Mozart en godbetert, ook een vleugje André Rieu. Nu is enige culturele interesse ons niet vreemd, maar met voetbal heeft het weinig te maken.

En toch is Wenen geen gekke keuze. Het barst er van de voetbalclubs, die ook ver voor de Tweede Wereldoorlog al toonaangevende namen waren. Austria Wien en Rapid Wien zijn met afstand de grootste en vechten al vele jaren een verbeten rivaliteit uit. Wat heet. Na de Old Firm is het de meest gespeelde derby van Europa, deze zondag staat alweer de 340^e derby op het programma. Geen kattenpis, maar ook weer niet zo gek: soms staat de derby wel vijf keer in een kalenderjaar op het programma.

Dat leidt overigens niet tot verzadiging. Elke derby is een nieuw gevecht dat gewonnen dient te worden. Het is een strijd die je in meer landen ziet: Rapid is van oudsher de volksclub, working class heros, waar Austria al vele jaren toch vooral de club van de middenklasse is. Een kritisch publiek bovendien, mooi voetbal telt, alleen winnen is niet genoeg.

Het Oostenrijkse voetbal is verrassend vurig. Misschien komt het wel door de buitenlandse invloeden. Wenen is een internationale smeltkroes, waar met name de Balkan haar stempel op heeft gedrukt. Je hoeft er de achternamen bij een gemiddeld voetbalelftal maar op na te slaan. Tijdens de oorlog in Joegoslavië kwamen veel vluchtelingen naar Wenen, en bovendien, geef een goeie vier uur gas en je staat in Zagreb.

Er zijn betere momenten om naar Wenen te gaan. Terwijl Feyenoord in een zonovergoten Rotterdam kampioen wordt, regent het in Oostenrijk dat het giet. De straten van de bijna twee miljoen inwoners tellende hoofdstad zijn leeg. Toeristen die op deze dag de moeite nemen om de Hofburg of het Burgtheater te bekijken? Nauwelijks. Voetbalpubliek zie je ook al niet. Als de Wiener Derby leeft, weten ze het goed verborgen te houden hier.

De animo om naar het voetbal te gaan is kleiner dan in andere landen, lijkt het. Hoeveel mensen in Oostenrijk zich ook supporter noemen van Austria en Rapid, de Oostenrijker kijkt graag tv. Beide clubs hebben ook helemaal niet zo’n groot stadion: de Generali Arena van Austria telt slechts 17.500 plaatsen, het Allianz Stadion van Rapid is met ruim 28.000 plaatsen wat groter. Ze vallen in het niet bij het Ernst Happelstadion, het nationale stadion in de wijk Prater. Het is de plek waar Ajax in 1995 de Champions League won, maar ook waar in het verleden menig Wiener Derby werd uitgevochten. Niet zelden zaten er hier 50.000 mensen om Austria en Rapid te zien strijden, maar populair is het niet onder fans van beide clubs. Er is maar moeilijk sfeer in te krijgen, door de atletiekbaan zit zit je ver van het veld en dus geven beide clubs de voorkeur aan de eigen kleinere stadions.

Dus gaan we op deze dag richting de zuidelijke wijk Favoriten, de thuisbasis van Austria Wien. Hoewel de voetbalstadions redelijk buiten het centrum van Wenen liggen ben je er met de metro zo. Bij het verlaten van metrostation Altes Landgut zien we de Generali Arena direct aan onze linkerhand liggen, maar een echte derbysfeer is er nog niet. Veel mannen hebben zelf halve liters bier meegebracht, maar lekker weer om een pilsje op straat te drinken is het natuurlijk ook weer niet. Snel op naar het stadion dus. Dat ziet er van een afstandje best tof uit. Imposante, over het stadion heen gebogen lichtmasten, verschillende tribunes, en op één van de hoeken staat een Eiffeltoren-achtige constructie, een grote zendmast. Toch mist het van buiten een beetje karakter, wat enigszins gecompenseerd wordt door de vele Austria-gerelateerde graffiti eromheen.

Het stadion is door de dichte hoeken, hoewel modern, wel lekker intiem. Het is uitverkocht voor de wedstrijd van vandaag. Toch zitten er niet meer mensen dan bij pakweg Willem II – NAC. De oosttribune met Austria-fans is al helemaal volgepakt, en ook het Rapid-vak zit bommetje vol.

Sportief is de derby trouwens wel wat gedevalueerd. De tijd dat Austria en Rapid Oostenrijk domineerden, das war einmal. We kijken op deze zondag naar de nummer vijf en vier van de Oostenrijkse Bundesliga, rechts ingehaald door het grote geld van Red Bull Salzburg, al negen jaar op rij landskampioen. De laatste titel van Austria dateert uit 2013 en die van Rapid, qua fanbase de grootste club van het land, zelfs uit 2008. Toch is de onderlinge rivaliteit er niet minder om.

Om klokslag vijf uur betreden beide ploegen het veld. Prachtige shirts ook, het kenmerkende paars van Austria (de club wordt vaak aangeduid als ‘Viola’) en het groen-wit van Rapid. Althans, de shirts zitten wel helemaal onder de sponsors. Austria spant de kroon: maar liefst 12 (!) sponsoruitingen ‘sieren’ het tenue.

De sfeer op de tribune is van meet af aan fel. Beide supportersgroepen hebben een sfeeractie voorbereid, en gedurende de wedstrijd wordt er meer wel vuurwerk afgestoken dan niet. In de stromende regen is de wedstrijd, ondanks een niet al te denderend niveau, dan ook bijzonder meeslepend. Een wat opgefokt sfeertje, zonder dat het overigens écht vervelend wordt. Althans, niet voor een Nederlandse verslaggever. Op de perstribune zitten namelijk ook Rapid Wien-directeur (en clubicoon) Stefan Hofmann en speler Christopher Dibon. Laatstgenoemde draagt een opvallende groene Rapid-muts, en dus valt het duo nogal op. De provocaties en verwensingen van het Austria-publiek zijn niet van de lucht, zeker niet als de thuisploeg door twee goals van Haris Tabakovic op voorsprong komt. Net voor rust doet Rapid iets terug en is het weer een wedstrijd.

De tweede helft gaat wat later van start. Door veelvuldig afgestoken vuurwerk vanaf Austria-zijde (vanuit het sfeervak gaan talloze vuurpijlen de lucht in) zie je geen hand voor ogen. Geen haan die ernaar kraait overigens, geen stadionspeaker die iets omroept. Het hoort er hier blijkbaar bij. Het geeft ons de tijd om onze innerlijke Joop Braakhekke aan te roepen, het stadionvoedsel dient getest te worden. We gaan voor een Käsekrainer, een typisch Oostenrijkse worst die je in zogeheten Würstelstande op elke straathoek in Wenen kunt krijgen. Met mosterd en ketchup uitstekend, en een dusdanige aanslag op je gestel dat je voorlopig wel even goed bent.

In de helft die volgt is het Rapid dat aandringt, maar in de blessuretijd gooit Haris Tabakovic met zijn derde de wedstrijd in het slot. Het stadion ontploft. Austria Wien is Derbysieger. Dat het al de derde derby in twee maanden tijd is lijkt niets uit te maken.

Na de wedstrijd nemen de spelers uitgebreid de tijd om te vieren met hun fans. Aanvoerder Manfred Fischer beklimt de oosttribune om wat door de megafoon van de harde kern te schreeuwen. Vervolgens duiken de fans de Viola Sportbar in, een groot supportershome onder de tribune. De vazen pils en weizenbier zijn tot vele uren na het laatste fluitsignaal niet aan te slepen. Die Nummer eins in Wien sind wir, zingen de Austria-fans, al kan je je afvragen voor hoe lang. Door het competitieverloop kunnen Austria en Rapid zomaar binnen een week of drie weer tegenover elkaar staan in een 341^e Wiener Derby. Vermoedelijk is het sfeertje dan weer even intens, en gelukkig maar. Het is een wedstrijd die het Oostenrijkse voetbal kleur geeft. Grote kans dat wij er weer voor gaan zitten.

Beeld: SANTOS